Certyfikat na wino. Koszty i procedury

Producent wina nie może podać na etykiecie dowolnych informacji, jakimi chciałby oznaczyć butelkę. Ale nie chodzi tylko o to, że etykieta nie może wprowadzać w błąd. Nawet jeśli producent ma pewność co do rocznika użytych winogron, czy też zastosowanego szczepu, nie może takiej informacji zamieścić, o ile nie została ona potwierdzona urzędowo.

Certyfikat to potwierdzenie, że produkt ma określone cechy. Nie odbywa się to jednak „na słowo” – nie wystarczy, że producent zadeklaruje, iż jego wino pochodzi z konkretnego szczepu winogron lub jest kupażem kilku szczepów. Aby certyfikat mógł zostać przyznany, konieczne jest przeprowadzenie audytu.

Certyfikacji podlegają przede wszystkim dane o roczniku oraz o odmianach winorośli, jakie wykorzystano. Nie można też zapomnieć o chronionej nazwie pochodzenia – niektóre produkty spożywcze, w tym alkohole, mogą być wytwarzane tylko na określonym obszarze, jak np. szampan w Szampanii. Aby wskazać na etykiecie apelację, czyli region, z którego pochodzi wino, producent również musi mieć odpowiedni certyfikat. Poza tym istnieje też wiele innych certyfikatów, np. ekologicznych, przyznawanych przez niezależne organizacje.

Procedury certyfikacji win w Polsce

W Polsce certyfikacja win nie jest obowiązkowa. Przeprowadza się ją na wniosek producenta wyrabiającego wino z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Polski. Wniosek należy złożyć w terminie do 15 sierpnia danego roku, w Wojewódzkim Inspektoracie Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych (IJHARS) właściwym ze względu na miejsce wyrobu wina.

• Rocznik wina – wskazuje na rok zbioru winogron, z których zostało zrobione wino. Aby wskazać dany rok, minimum 85% owoców musi być zebrane w danym roku. Wyjątek stanowią wina lodowe – w tym przypadku dla winogron zebranych zimą po 1 stycznia, jako rok zbiorów podaje się rok poprzedni (rok, w którym grona dojrzały).
• Nazwa szczepu winorośli (odmiana). Jeżeli dany szczep stanowi minimum 85% zawartości kupażu, jego nazwa może zostać umieszczona na etykiecie. Jeśli odmian jest więcej, a razem stanowią 100% zawartości kupażu, oznacza się je począwszy od tej, której zawartość jest największa. Jeśli odmian jest więcej niż 3, to kolejne odmiany powinny zostać ujęte już poza główną etykietą.

Sprawdzenie zgłoszonych informacji

Na wniosek Wojewódzkiego Inspektora JHARS, w ramach procedury certyfikacji wina z określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli, kontrolę przeprowadza Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa właściwy ze względu na miejsce wyrobu wina. Kontrola ta ma na celu ustalenie zgodności ze stanem faktycznym informacji dotyczących uprawy winorośli w danym roku gospodarczym, w tym jej lokalizacji, powierzchni oraz ewentualnie odmian winorośli.

Po otrzymaniu wyników kontroli, Wojewódzki Inspektor JHARS właściwy ze względu na miejsce wyrobu wina przeprowadza kontrolę wyrobu win podlegających certyfikacji w miejscu produkcji. Następnie wydaje decyzję w sprawie nadania numeru identyfikacyjnego każdej partii wina z określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli, zawierającą określenie ilości litrów wina w partii, której nadano numer.

Numer identyfikacyjny partii wina jest nadawany zgodnie z zasadami określonymi w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 grudnia 2011 roku w sprawie sposobu ustalania i umieszczania numeru identyfikacyjnego partii wina z określonego rocznika lub wina z określonej odmiany winorośli.

Ile kosztują certyfikaty?

Certyfikacja wina wiąże się z opłatami. Opłatę wnosi się na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu JHARS właściwego ze względu na miejsce wyrobu wina.

• 10 zł za kontrolę zgodności nazwy lub nazw odmian winorośli ze stanem faktycznym (za każdą odmianę),
• 202 zł, jeśli łączna powierzchnia winnicy nie przekracza 1 ha,
• 202 zł za pierwszy hektar oraz 19 zł za każdy kolejny hektar uprawy w przypadku większych winnic.

Certyfikacja odmiany i rocznika daje producentowi prawo do umieszczenia tych informacji na etykiecie. Specjalny numer (nadany w decyzji) powinien on umieścić na opakowaniu wina w sposób widoczny, czytelny i nieusuwalny, czcionką tego samego rodzaju i koloru oraz o tym samym rozmiarze, nie mniejszym niż 2 mm.

Co grozi za niespełnienie wymagań?

Jeśli producent wina podaje na etykiecie informacje, których nie ma prawa podawać, gdyż nie posiada stosownego certyfikatu, grożą mu za to kary.

Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina przewiduje sankcje w przypadku podawania przez producenta na etykiecie rocznika wina lub nazwy odmiany winorośli, jeśli nie posiada on nadanego numeru identyfikacyjnego.

Karze grzywny podlega również osoba, która posiadając nadany numer identyfikacyjny dla określonej partii wina, podaje go na etykiecie w nieprawidłowy sposób.