Zmiany dla branży alkoholowej w 2023 r.

Zmiany w stawkach akcyzy tradycyjnie weszły w życie wraz z nowym rokiem. Przedsiębiorstwa z branży alkoholowej powinny jednak pamiętać także o kilku innych kwestiach. Niektóre z wymienionych zmian dotyczą również innych branż.

Wyższa akcyza

Najbardziej oczywista zmiana dla branży alkoholowej, to wzrost podatku akcyzowego o kolejne 5%. To druga z sześciu podwyżek, które będą następowały regularnie aż do 2027 roku.

W 2023 roku stawka akcyzy wynosi:

• 7248,00 zł od 1 hektolitra alkoholu etylowego 100% vol. zawartego w gotowym wyrobie
• 9,90 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu w przypadku piwa
• 201,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu w przypadku wina
• 201,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu w przypadku napojów fermentowanych.

Akcyza naliczana jest przez producenta lub importera i wchodzi w podstawę ceny produktu. To oznacza, że na każdym kolejnym etapie nalicza się marże a na samym końcu od tej powiększonej podstawy podatek VAT. W efekcie ostateczny skutek wzrostu akcyzy jest co znacznie większy niż wynikałoby to wyłącznie z podniesienia wartości samej stawki podatku.

E-SAD zastąpił UDT

Już nie można skorzystać z Uproszczonego Dokumentu Towarzyszącego (UDT) przy przemieszczaniu pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej towarów z zapłaconą akcyzą. Obecnie obowiązuje forma elektroniczna – Uproszczony Dokument Administracyjny, tzw. e-SAD.

Konieczna staje się zatem rejestracja zainteresowanego podmiotu na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC), wpis do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (CRPA) oraz złożenie zabezpieczenia kwoty podatku akcyzowego. Wydawane pozwolenia noszą nazwy „Uprawniony Odbierający” oraz „Uprawniony Wysyłający”.

Nowelizacja wprowadza także możliwość cofania pozwoleń podmiotom, które nie przeprowadziły transakcji Wewnątrzwspólnotowego Nabycia Towarów (WNT) lub dostawy (WDT) w przeciągu kolejnych dwunastu miesięcy.

Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP)

ROP jest mechanizmem regulującym system gospodarowania niektórymi odpadami. Dotyczy w szczególności odpadów opakowaniowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i akumulatorów oraz pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek produkty, muszą stworzyć i sfinansować system zbierania i zagospodarowania odpadów powstających w procesie produkcji. Chodzi o to, aby jak najwięcej odpadów było odzyskiwanych w celu wytworzenia z nich surowców wtórnych.

Obecnie koszty zbiórki opadów opakowaniowych ponoszą wszyscy mieszkańcy w opłatach gminnych bez względu na to, jak wiele ich generują. Po wprowadzeniu nowego systemu ROP za odpady opakowaniowe zapłacą wprowadzający.

Jeśli obecny projekt zmian wejdzie w życie, koszty mogą mocno uderzyć w branżę alkoholową, np. opłaty za jedną paletę wina (600 butelek) mogą wynosić powyżej 100 zł! Istnieje jednak legalna furtka, aby te opłaty obniżyć. Rozwiązaniem jest podpisanie stosownej umowy z jedną z Organizacji Odzysku Opakowań. Wówczas należne opłaty środowiskowe mogą być znacznie niższe.

Sprawozdanie BDO

BDO oznacza Bazę Danych o Odpadach. Tylko do 15 marca przedsiębiorcy mają czas, aby złożyć sprawozdanie odpadowe za poprzedni rok. Sprawozdanie za 2022 rok zawiera 13 działów oraz 31 tabel, które należy wypełnić odpowiednimi informacjami.

Wysokość stawek należy sprawdzić w obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 października 2021 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2022. Wiele urzędów marszałkowskich udostępnia aplikację EkoPłatnik, która pomaga przygotować wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Warto mieć świadomość, że w ostatnich dwóch latach określone zostały dodatkowe kategorie materiałów i produktów, które należy uwzględniać. Jednym z nich jest płyn umieszczany w ogólnodostępnych pojemnikach, używany do dezynfekcji rąk. W rozumieniu przepisów większość preparatów zawiera substancje lotne szkodzące środowisku. Jeżeli uważamy inaczej, pozostaje nam zweryfikować kartę charakterystyki, by posiadać argumenty w razie kontroli lub cofnięcia sprawozdania do uzupełnienia.

Rosnące koszty

Oprócz nowych obowiązków i wynikających z nich problemów, branża alkoholowa musi zmierzyć się też z innymi wyzwaniami.

Niektóre z nich wynikają z problemów międzynarodowych. Wojna w Ukrainie miała wpływ na załamanie łańcuchów dostaw, wzrost kosztów energii, czy też spadek dostępności niektórych surowców. Do tego dodać należy niedobór pracowników, w tym kierowców – w tej grupie dużą część stanowili pracownicy z Ukrainy, którzy musieli wrócić do swojego kraju, żeby pełnić służbę wojskową.

Rosnące koszty dobrze widać na przykładzie opakowań. Branża opakowaniowa należy do wyjątkowo wrażliwych na wzrost kosztów surowców i energii. W sektorze opakowań kartonowych w ciągu roku nastąpiły gwałtowne wzrosty kosztów kartonu - średnio o ponad 50% - oraz materiałów eksploatacyjnych.

Do tego dochodzi jeszcze malejąca siła nabywcza konsumentów spowodowana wysoką inflacją. Wiele wskazuje na to, że ceny alkoholi w 2023 roku wyraźnie wzrosną – będzie to efektem bardzo wielu nakładających się na siebie czynników, a zmiany prawne nie będą tu bez znaczenia.